Nicolette Bruining
(1886- 1963)
– predikante; medeoprichtster en eerste
voorzitter van de VPRO
– vriendin van Jacoba van Tongeren
– helpt joodse onderduikers
Nicolette Adriana Bruining wordt geboren op 27 augustus 1886 te Stompetoren als dochter van theoloog Albert Bruining. Het hervormde gezin Bruining is vrijzinnig en modern. Na haar opleiding aan het Barlaeusgymnasium in Amsterdam gaat Nicolette theologie studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Zij promoveert in 1916 bij haar vader tot doctor in de theologie. Zij wordt godsdienstlerares en gaat voor in diensten van de Nederlands Hervormde Kerk.
Nicolette Bruining wordt lid van het hoofdbestuur van de Vereeniging van Vrijzinnig Hervormden. In 1925 raakt ze met Everhard Spelberg betrokken bij de commissie radiozaken die het vrijzinnig protestantse geluid ook via de radio wil uitdragen. Dit leidt tot oprichting van de Vrijzinnig Protestantsche Radio-Omroep (VPRO). Nicolette Bruining wordt voorzitter en predikant Spelberg treedt op als secretaris. Vanaf mei 1930 maakt de VPRO deel uit van het omroepbestel.
Voor de oorlog geeft Nicolette Bruining Hebreeuws aan de bovenbouwklassen van de stedelijke middelbare school in Den Haag. De les is bedoeld voor leerlingen die theologie willen studeren, maar na 1940 schrijven leerlingen zich voor Hebreeuws in als vorm van protest tegen de Duitse bezetting. In 1941 worden joodse leerlingen van de school afgestuurd. Nicolette besluit dat ze er niet langer les kan geven. Zij verplaatst de les naar haar eigen huis en kan zo nog enige tijd lesgeven.
Met één van haar leerlingen, Elisabeth Waisvisz raakt ze bevriend. Als de familie Waisvisz in juli 1942 moet onderduiken, zorgt Nicolette voor onderduikadressen en voor distributiebonnen. Meer dan eens begeleidt Nicolette haar vriendin Elisabeth in de trein op weg naar een nieuw onderduikadres. Elisabeth Waisvisz is onder meer in Amsterdam bij Jacoba van Tongeren ondergedoken geweest. Ook Gerda Meijer, groepslid 1300, komt via Nicolette bij Jacoba terecht.
Nicolette Bruining blijft tot 1956 actief voor de VPRO. Het is een markante vrouw, zeer gedisciplineerd, met een hoog werktempo. Door haar intellectuele veelzijdigheid heeft zij in veel kwesties een gezaghebbende, doorslaggevende stem. Zij is open, eerlijk, recht op de man af zonder fanatiek te zijn. En ze heeft gevoel voor humor. Nicolette Bruining overlijdt op 12 april 1963 in Den Haag.
In 1990 wordt Nicolette Bruining samen met Jacoba van Tongeren door Edna Heruti (de nieuwe naam van Elisabeth Waisvisz) voorgedragen bij Yad Vashem vanwege hun hulp tijdens de bezetting aan Joodse landgenoten. Beiden worden door Yad Vashem erkend als Rechtvaardige onder de Volkeren.
FR