Jaap Balder
(1900-1944)
1400J
– zelfstandig timmerman-aannemer
– leider LO-district Heerhugowaard
Jacob Balder Abrzn wordt op 7 augustus 1900 geboren. Balder (‘Oom Jaap’) werkt als zelfstandig timmerman-aannemer in Broek op Langedijk. Hij is getrouwd met Grietje Schaap. Het echtpaar is Nederlands Hervormd.
Eind 1940/begin 1941 begint Jaap Balder zelfstandig illegaal werk te verrichten. In zijn woonplaats is hij betrokken bij de oprichting van de Orde Dienst (OD). In LO-verband houdt hij zich bezig met hulp aan joodse en niet-joodse onderduikers, onder meer door het verlenen van onderdak in zijn woning, het zoeken van andere onderduikadressen en het verzorgen van bonkaarten. Hij kent veel boeren in West-Friesland die bereid zijn onderduikers op te nemen.
Hij werkt onder meer samen met Jaap Slot (uit Broek-op-Langedijk), Henk Dienske en Jan Holm.
Daarnaast heeft hij vanaf mei 1943 een actief aandeel in de hulp aan gecrashte of neergeschoten geallieerde piloten die trachten naar onbezet gebied te ontkomen. Hij laat neergeschoten geallieerde piloten bij hem thuis onderduiken en regelt hun terugkeer naar Engeland.
Ook werkt hij mee aan verschillende overvallen op distributiekantoren in Noord-Holland.
In februari 1944 wordt hij leider van het LO-district Heerhugowaard. In die functie redt hij het leven van een heleboel Joden. Hij en zijn vrouw Grietje Balder-Schaap (1904-2004) verbergen een joods echtpaar uit Utrecht en vijf joodse kinderen. Grietje heeft niet alleen de zorg voor haar grote gezin, maar begeleidt ook joodse volwassenen en kinderen bij het verhuizen naar veilige schuilplaatsen.
Tevens is Jaap Balder nauw betrokken bij het verzetswerk van Groep 2000. Hij legt de band tussen Groep 2000 en Henk Dienske en de Kring 1400 van het Distributie-kantoor Borgerstraat. Hij is lid van de KP van Kring Borgerstraat. Er is een nauwe samenwerking met de LO over de distributie van door overvallen verkregen bonkaarten.
Op 23 juni 1944 wordt hij na verraad gearresteerd en op 16 juli 1944 terechtgesteld in de duinen bij Overveen.
Op 7 september 1977 worden Jaap Balder en zijn vrouw Grietje Balder-Schaap door Yad Vashem erkend als Rechtvaardigen onder de Volkeren.
FR