Hermannus van Tongeren sr.
(1876-1941)
– officier van het KNIL, Grootmeester
in de Orde van Vrijmetselaren
– helpt bij de oprichting en ontwikkeling
van Groep 2000
Hermannus van Tongeren wordt op 16 april 1876 te Bergen op Zoom geboren. Na de middelbare school gaat hij naar de Koninklijke Militaire Academie, die hij in 1895 op 19-jarige verlaat als eerste van zijn jaargenoten. Hij wordt benoemd als tweede luitenant en in 1896 geplaatst bij de genie in Indië in het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL).
Hij trouwt in 1898 in Indië met Jeanne Wilhelmina Holle (1870-1958). Uit dit huwelijk worden drie kinderen geboren: een zoon, Hermannus (1899) en twee dochters: Charlotte (1902) en Jacoba (1903). Hij dient in Atjeh waar de genie doorgangen maakte in de doornen hagen rond versterkte dorpen. Hermannus doet dit met veel beleid en moed onder vijandelijk vuur. Hiervoor wordt hem de Militaire Willemsorde verleend. Hij legt een spoorweg aan door het oerwoud in Sumatra over brede rivieren die moeilijk overbrugbaar zijn. Jacoba wordt door hem opgevoed, terwijl hij een verplaatsbare ambtswoning bewoont vlakbij zijn werk. In 1916 gaat hij met pensioen en keert met zijn gezin terug naar Nederland. In 1939 wordt hem de titulaire rang van Generaal-Majoor verleend.
Hij gaat in Amsterdam wonen. Hij wordt mede-directeur van de firma Fuchs & Rens. Hij vervult veel functies in het maatschappelijk leven. Maar bovenal is hij actief in de vrijmetselarij. Hij is Grootmeester van de Orde van Vrijmetselaren van 1929 tot 1941.
In de dertiger jaren heeft hij zich al in woord en geschrift een fel tegenstander van het Nationaal Socialisme betoond. De Duitsers beschouwen de Vrijmetselarij als een volksvijandige organisatie. Samen met Troostwijk legt hij de grondslagen voor de spionage-afdeling van het illegale Vrij Nederland. Hij steunt ook op verschillende manieren het illegale blad Vrij Nederland. Hij weet 600.000 gulden uit de kring van vrijmetselaren apart te zetten voor illegaal werk. Hij leert zijn dochter Jacoba de grondbeginselen van een Code en raadt haar dringend aan nooit namen te gebruiken, maar alleen een Code. Hij introduceert Jacoba bij veel vrijmetselaren voor haar verzetswerk en geeft haar de opdracht hen toe te spreken met: ‘De Orde roept U’. Met zijn grote netwerk en met het grote respect dat velen voor hem hebben, heeft hij een cruciale bijdrage aan de oprichting en verdieping van Groep 2000 geleverd. Hij was een nobel, moedig en integer leider en hij heeft velen geïnspireerd en moreel gesteund.
Oktober 1940 wordt hij gevangen genomen en eind maart 1941 komt hij in Sachsenhausen om.
PvT