Henk Euwe
(1900- 1965)
500
– ambtenaar Belastingdienst
– vervaardigt microfilms en fotomateriaal voor de regering in Londen
Hendrik Evert Euwe wordt geboren op 20 augustus 1900 te Amsterdam. Hij is opsporingsambtenaar der Invoerrechten en Accijnzen bij de Belastingdienst in Amsterdam. Hij is getrouwd met Anna Cornelia Elisabeth Barg (1896-9181). Het echtpaar krijgt in 1937 een dochter en woont in Amsterdam-Oost.
Euwe heeft vanaf 1940 tot de bevrijding – vaak samen met zijn vrouw – deelgenomen aan illegale activiteiten. Reeds in mei 1940 kreeg hij van zijn directeur de opdracht na te gaan welke ambtenaren onbetrouwbaar waren. Als opsporingsambtenaar heeft Euwe gedurende de gehele bezetting omtrent diverse verdachte personen inlichtingen verstrekt voor de illegaliteit, oa. voor VN, LO en LKP. Enkele van deze personen zijn daarna “onschadelijk” gemaakt.
Euwe behoort tot de eerste verspreiders van ‘Vrij Nederland’. Ook zijn vrouw is hierbij betrokken. Hij richt een fotografische afdeling op voor VN (tot eerste VN-proces). Daarnaast wordt hij betrokken bij de verzorging van onderduikers. Hij zorgt er voor dat veel Amsterdammers kunnen onderduiken in Drenthe, waar hij contact heeft met de LO en LKP. Hij neemt enkele malen deel aan overvallen op distributiekantoren in Drenthe. Hij (of zijn vrouw Anna Barg onder haar corset) neemt de buitgemaakte bonkaarten mee naar Amsterdam. Een keer heeft mevrouw Euwe 700 bonkaarten verborgen onder haar corset. Zij heeft waarschijnlijk onder naam Joek Barg code 500A.
Henk Euwe maakt op grote schaal foto’s van leden van het Koninklijk Huis bestemd voor de verkoop die hij aflevert in Drenthe, de opbrengst komt ten goede aan onderduikers. Ook neemt Euwe in zijn functie bij Invoerrechten en Accijnzen smokkelwaar van Oostfrontstrijders in beslag en speelt deze door voor hulp aan onderduikers.
Euwe heeft vanaf 1940 contact met Groep 2000 (voor het leveren van bonkaarten). Wanneer hij na de spoorwegstaking in september 1944 niet meer naar Drenthe kan wordt hij officieel lid van Groep 2000. Voor Groep 2000 drukt Euwe microfilms uit Engeland af en maakt hij klein-beeld fotomateriaal bestemd voor de Nederlandse regering in Londen (wordt verzonden via Zwitserland). Meestal zijn dit rapporten en tekeningen van belangrijke industriecentra waar door de Duitsers oorlogsmateriaal wordt vervaardigd. Maar ook foto’s van Gestapo agenten die door het verzet moeten worden geliquideerd.
De berichten voor Euwe worden steeds gebracht naar het wijkgebouw van de Emmakerk aan de Middenweg in Amsterdam-Oost. Hij doet dit werk meestal ’s nachts na beëindiging van zijn dagtaak. Vanaf augustus 1944 heeft het echtpaar Euwe een onderduiker in huis. Steeds staat Euwe onder spanning en is hij bang dat bij een overval van de SD alles gevonden zal worden. Euwe staat op zeker moment hierom op het punt te stoppen met zijn fotowerkzaamheden. Jacoba van Tongeren weet hem echter te overtuigen door te gaan vanwege het grote belang van zijn fotowerk voor Groep 2000.
In het Beknopt Verslag wordt door Jacoba (op pagina 63) vermeld: “ Dan niet te vergeten mevrouw Euwe, de echtgenote van 500, die alle risico met hem heeft gedragen, maar daarnaast even hard in het werk meehielp”.
Het vele werk ’s nachts, onder enorme geestelijke spanning, leidt er toe dat zijn gezichtsvermogen erg achteruit gaat.
Na de oorlog werkt Euwe nog enkele jaren bij de Belastingdienst. Uiteindelijk wordt hij blind. Henk Euwe overlijdt op 4 augustus 1965.
FR